ประวัติเมืองแพร่
จังหวัดแพร่นั้นสร้างขึ้นประมาณพุทธศตวรรษที่ 12 มีชื่อเรียกกันหลายชื่อคือ " พลนคร เมืองพล เมืองแพล " ในสมัยขอมเรืองอำนาจ ระหว่างปี พ.ศ. 1470-1560 พระนางจามเทวีเข้าครอบครองดินแดนตลอดแคว้นล้านนา ได้เปลี่ยนชื่อเป็น " โกศัยนคร " หรือ " เวียงโกศัย " ซึ่งแปลว่าผ้าแพร นับแต่นั้นมาก็มีผู้ครองนครสืบต่อกันมา จนถึง ปี พ.ศ. 2445 ในสมัยรัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ จึงได้เปลี่ยนแปลงการปกครอง จากเจ้าผู้ครองนครเป็นเทศาภิบาล ในปี พ.ศ. 2440 โดยโปรดเกล้าฯ ให้พระยาไชยบูรณ์ (นามเดิมทองอยู่ สุวรรณบาตร ) ไปเป็นข้าหลวงกำกับการปกครองเมืองแพร่เป็นคนแรก
จังหวัดแพร่อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร 555 กิโลเมตร มีพื้นที่ประมาณ 6,538 ตารางกิโลเมตร มีแม่น้ำยมไหลผ่าน ลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาล้อมรอบทั้งสี่ ทิศ มีที่ราบอยู่ตอนกลางของจังหวัดแบ่งการปกครองออกเป็น 8 อำเภอ คือ อำเภอเมืองแพร่ อำเภอสูงเม่น อำเภอเด่นชัย อำเภอลอง อำเภอวังชิ้น อำเภอสอง อำเภอร้องกวาง และอำเภอหนองม่วงไข่
ปัจจุบันมี
นายอมรพันธุ์ นิมานันท์ เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดแพร่
นายนคร บุญประเสริฐ เป็นรองผู้ว่าราชการจังหวัดแพร่
นายธงชัย วงษ์เหรียญทอง เป็นรองผู้ว่าราชการจังหวัดแพร่
นายเจริญสุข ชุมศรี เป็นปลัดจังหวัดแพร่
มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จำนวน 3 คน 3 เขต
เขต 1 คือนายแพทย์ทศพร เสรีรักษ์ พรรคไทยรักไทย
เขต 2 คือ นางศิริวรรณ ปราศจากศัตรู พรรคประชาธิปัตย์
เขต 3 คือนายวรวัจน์ เอื้ออภิญญกุล พรรคไทยรักไทย
มีสมาชิกวุฒิสภา จำนวน 2 คน
คือนายสวัสดิภาพ กันทาธรรม , นายสมพร คำชื่น
อาณาเขต
ทิศเหนือ
ทิศใต้
ทิศตะวันออก
ทิศตะวันตก
|
ติดต่อกับจังหวัดลำปาง น่าน และพะเยา
ติดต่อกับจังหวัดอุตรดิตถ์ และสุโขทัย
ติดต่อกับจังหวัดน่าน และอุตรดิตถ์
ติดต่อกับจังหวัดลำปาง
|
ในตำนานเมืองเหนือ ฉบับใบลาน พ.ศ. 1824 กล่าวไว้ตอนหนึ่งว่า เจ้าเมืองลำปางได้ส่งคน มาติดต่อเจ้านครพล ให้ไปร่วมงานนมัสการ และฉลองวัดพระธาตุลำปางหลวง และจากตำนาน พระธาตุลำปางหลวงตอนหนึ่งได้กล่าวถึงเจ้าเมืองพลยกกำลังผู้คนไปขุดหาพระบรมสารีริกธาตุ บรรจุไว้ในพระธาตุ แต่ไม่พบ เมื่อศึกษาตำแหน่งที่ตั้งของนครพลตามตำนานดังกล่าว พบว่าคนเมืองแพร่ปัจจุบัน ชื่อพลนครปรากฎเป็นชื่อวิหารในวัดหลวง ตำบลในเวียง อำเภอเมืองแพร่ โดยเชื่อว่าวัดนี้เป็นวัด ที่สร้างมาพร้อมกับการสร้างเมืองแพร่และเจ้าเมืองแพร่ให้ความอุปถัมภ์มา ตลอดจนหมดยุค การปกครองโดยเจ้าเมืองเมืองโกศัย เป็นชื่อที่ปรากฎในพงศาวดารเมืองเงิน ยางเชียงแสน ชื่อนี้ใช้เรียกเมืองแพร่ ในสมัยขอมเรืองอำนาจที่ชื่อเมืองในอาณาจักร ล้านนาเปลี่ยนเป็นภาษาบาลีตามความในยุคนั้น เช่น น่านเป็นนันทบุรี ลำพูนเป็นหริภุญไชย ลำปางเป็นเขลาค์นคร เป็นต้น
ชื่อ เวียงโกศัย น่าจะมาจากชื่อดอยที่เป็นที่ตั้งขององค์พระธาตุช่อแฮ ซึ่งเป็นพระธาตุศักดิ์สิทธิ์ คู่บ้านคู่เมืองแพร่ คือ ดอยโกสิยธชัคบรรพต หมายถึง ดอยแห่งผ้าแพร เมืองแพล เป็นชื่อที่ปรากฎ ในศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงมหาราชหลักที่ 1 ด้านที่ 4 โดยคำว่า แพล น่าจะมาจากศรัทธาของ ชาวเมืองที่มีต่อพระธาตุช่อแพร หรือช่อแฮที่สร้างขึ้น ภายหลังการสร้างเมืองต่อมาจึงได้เรียกชื่อ เมืองของตนว่า เมืองแพล และได้กลายเสียงเป็นเมืองแพร่ปัจจุบัน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น